De relatie van ontstekingen tot het immuunsysteem

Hoe helpt ontsteking het immuunsysteem?

De belangrijkste functie van het immuunsysteem is het lichaam verdedigen tegen schadelijke ziekteverwekkers. Het kan echter geen onderscheid maken tussen schadelijke en onschadelijke stoffen. Het reageert dus op zowel pathogene als niet-pathogene stoffen door een ontstekingsreactie op te wekken. In de meeste gevallen is de ontstekingsreactie gelokaliseerd en zelflimiterend, wat betekent dat deze alleen op de plaats van infectie wordt geactiveerd en de rest van het lichaam niet beïnvloedt. De ontstekingsreactie is gunstig omdat deze de rekrutering van immuuncellen naar de infectieplaats bevordert en de afgifte van antimicrobiële moleculen stimuleert die ziekteverwekkers doden. Het veroorzaakt ook een vermindering van de bloedtoevoer naar de infectieplaats om te voorkomen dat microben zich verspreiden. Dit is de oorzaak van de roodheid, zwelling en warmte die gepaard gaat met ontstekingen. Ontstekingen helpen dus het immuunsysteem om infecties te bestrijden en bevorderen de genezing door dode cellen en vuil van de infectieplaats te verwijderen.

Het immuunsysteem en zijn reacties

Het immuunsysteem is een complex netwerk van organen, cellen en chemische moleculen die samenwerken om het lichaam te verdedigen tegen schadelijke ziekteverwekkers. Het beschermt ons tegen infecties, allergische reacties en auto-immuunziekten. Het helpt ons ook kanker te bestrijden en te genezen na een operatie en andere vormen van trauma. Er zijn twee hoofdtypen immuniteit: aangeboren en adaptief. Aangeboren immuniteit is de eerste verdedigingslinie tegen infecties en is niet-specifiek. Er is geen eerdere blootstelling aan ziekteverwekkers nodig om een reactie teweeg te brengen. De cellen van het aangeboren immuunsysteem herkennen bepaalde moleculen, pathogeen-geassocieerde moleculaire patronen (PAMP’s) genaamd, die geassocieerd zijn met pathogenen en een ontstekingsreactie veroorzaken zonder de ziekteverwekker zelf te hoeven ‘zien’. Het adaptieve immuunsysteem reageert op specifieke pathogenen en vereist voorafgaande blootstelling om een immuunreactie op gang te brengen. Het is specifiek voor de ziekteverwekker en creëert langdurige immuniteit tegen die specifieke ziekteverwekker.

Ontstekingsreacties: bemiddelaars en eiwitten

De ontstekingsreactie wordt geactiveerd wanneer immuuncellen pathogene stimuli zoals bacteriën en virussen detecteren. Dit veroorzaakt de afgifte van pro-inflammatoire cytokines uit immuuncellen die fungeren als boodschappers voor andere immuuncellen om de infectie te helpen bestrijden. Cytokinen zijn kleine eiwitten die worden uitgescheiden door immuuncellen en fungeren als communicatiemoleculen in het immuunsysteem. Ze veroorzaken een ontstekingsreactie die de bloedtoevoer naar de plaats van infectie verhoogt, immuuncellen naar de plaats recruteert en de productie van antimicrobiële moleculen verhoogt om ziekteverwekkers te doden. Sommige cytokines worden aangemaakt als pro-inflammatoire cytokines en veranderen later in ontstekingsremmende cytokines. Ze dienen als een negatieve feedbacklus die helpt de ontstekingsreactie af te sluiten zodra deze zijn doel heeft bereikt.

Acute ontsteking

Acute ontsteking treedt op wanneer het immuunsysteem reageert op een pathogene stimulus. Het is de eerste reactie die het immuunsysteem maakt wanneer het wordt geactiveerd. Acute ontsteking is een onmiddellijke reactie die optreedt binnen enkele minuten na pathogene stimuli zoals bacteriën en virussen, vreemde stoffen zoals allergenen en andere schadelijke stimuli. Het immuunsysteem reageert door de bloedstroom en de productie van antimicrobiële moleculen op de plaats van infectie te vergroten. Dit veroorzaakt roodheid en warmte op de plaats van infectie, wat we doorgaans associëren met ontstekingen. Acute ontstekingen zijn gunstig omdat het immuunsysteem hierdoor snel op infecties kan reageren en genezing kan bevorderen. Een acute ontsteking kan echter soms schadelijk zijn, omdat hierdoor de beweging van de witte bloedcellen naar de plaats van infectie toeneemt. Dit maakt de plek gevoeliger voor schade omdat witte bloedcellen antimicrobiële moleculen produceren die gezonde cellen in het gebied kunnen doden.

Chronische ontsteking

Chronische ontstekingen ontstaan wanneer het immuunsysteem te lang of te sterk reageert. Dit kan gebeuren wanneer het immuunsysteem wordt geactiveerd door niet-pathogene stimuli zoals allergenen of bepaalde voedingsmiddelen, door ziekteverwekkers die te moeilijk te doden zijn, of wanneer er een voortdurende infectie is die niet reageert op antibiotica. Immuuncellen voeren een sterke, langdurige ontstekingsreactie uit die niet stopt als deze zijn doel heeft bereikt. Dit kan schadelijk zijn omdat het te veel schade kan veroorzaken aan de infectieplaats en aangrenzende weefsels. Het kan ook langdurige schade aan de plek veroorzaken, wat kan leiden tot chronische pijn en langdurige invaliditeit.

Samenvatting

De ontstekingsreactie is een complex netwerk van gebeurtenissen die door immuuncellen worden geactiveerd om ziekteverwekkers te bestrijden. Het wordt ook geactiveerd wanneer het niet-pathogene stimuli herkent, zoals allergenen, bepaalde voedingsmiddelen en normale celdood. Ontstekingen helpen het immuunsysteem infecties te bestrijden en bevorderen de genezing het verwijderen van dode cellen en vuil van de infectieplaats. Een ontsteking kan echter soms schadelijk zijn omdat deze te lang of te sterk kan duren. Dit kan te veel schade aan de infectieplaats en aangrenzende weefsels veroorzaken.